Covid-19 açısından hastadan tanı amaçlı kan alım aşamasında (diagnostik amaçlı filebotomi) dikkat edilmesi gerekli hususlar ilgili literatürün (1) çevirisinden hazırlanmıştır.
Covid-19 açısından hastadan tanı amaçlı kan alım aşamasında (diagnostik amaçlı filebotomi) dikkat edilmesi gerekli hususlar:
Hastaların, test istemlerinin sonrasında kan alımı için semptomatik ya da asemptomatik olarak bir triaja tabi tutulmaları yeterli olmayacaktır. Büyük çoğunlukta hasta asemtomatik olabileceğinden dolayı önlemler satandart hale getirilmelidir.(2-6)
Endikasyonla ilgili konular:
- Klinisyenlerden test istemlerinde kritik gereklilik ve sıklık değerlendirmesi yapmaları talep edilmelidir. [7]
- Rutin kontrol ve protokoller ayarlanabilir. [7]
- Hasta akışı 3 grupta yönetilebilir: Covid-19 hastaları,Non Covid-19 hastalar,muhtemelen Covid-19 ilişkili semptomları olan hastalar
Test istemleri:
- Kağıt kullanımı minimuma indirilebilir. İstemler mümkün olduğu kadar dijital ortamda olmalıdır.
- Hasta başı testlerin kullanımı değerlendirilmeli
Kalabalık kontrolü:
- Filebotomi ünitesine kayıt kuyruğuna girilmeden müracaat önerilir.
- Ayaktan hasta kan alma birimleri ayrılarak sayısı ve kullanım zamanları yayılır.
- Açık kalma zamanları uzatılır. Hafta sonu ve mesai sonu kan alma düzenlenmesi gibi
- Hastalara en rahat saatler hakkında bilgi vermek uygun olabilir.
- Müracaata göre kan alma işleminin özelleştirilmesi
Sosyal Mesafe [8–10]:
- Tek yönlü kuyruk
- Kayıt bankosunun kaldırılması işlemi yapan kişinin kayıt oluşturması
- Bekleme odasında 1,5 mt mesafe ile oturuma izin verecek ayarlama
- Plexiglass bariyerler mesafe mümkün değilse kullanılabilir.
Hijyen:
- Kan alma birimi giriş ve çıkışında hasta ve beraberindekiler için dezenfektan bulundurulması
- El hijyeni uygulama prosedürü asılması
- Kan alımı sırasında yüzün çevrilmesi
- Kumaş mobilya kullanılmaması kolay temizlenebilir yüzey oluşturulması [11]
- Düzenli olarak masa sandalye vb yüzeylerin temizlenmesi[11]
- Bekleme alanlarında basılı dergi gazete olmaması
- Bekleme alanlarında içecek ve yiyecek olmaması
- Tek kullanımlık turnike
- maske, gözlük, önlük ve eldiven olarak KKE kullanımı[12]
- Hastaya da maske kullanılması
- Klinisyenlerle görüşülmesi ve sınırlı filebotomi imkanı olduğu bilgisinin verilmesi
1. de Jonge, Niels, Herpers, Robert, Roelofs, Myriam and van Dongen, Edmée. “Blood sampling after COVID-19 − How to organize large scale phlebotomy services in the post SARS CoV-2 era” Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (CCLM), vol. 58, no. 9, 2020, pp. e155-e157. https://doi.org/10.1515/cclm-2020-0671
2. Ganyani T, Kremer C, Chen D, Torneri A, Faes C, Wallinga J, et al. Estimating the generation interval for COVID-19 based on symptom onset data. medRxiv. 8 March 2020. https://doi.org/10.1101/ 2020.03.05.20031815. [Epub ahead of print].
3. Ferretti L, Wymant C, Kendall M, Zhao L, Nurtay A, Abeler-Dörner L, et al. Quantifying SARS-CoV-2 transmission suggests epidemic control with e156 de Jonge et al.: Blood sampling after COVID-19 digital contact tracing. Science, 31 March 2020. https://doi.org/10. 1126/science.abb6936. [Epub ahead of print].
4. Wei WE, Li Z, Chiew CJ, Yong SE, Toh MP, Lee VJ. Presymptomatic Transmission of SARS-CoV-2 — Singapore, January 23–March 16, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:411–15. https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6914e1. [Epub ahead of print].
5. World Health Organization. Report of the WHO- China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019(COVID-19) 16-24 February 2020. Available from: https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/who-china-joint-mission-on- covid-19- final- report.pdf. [Accessed 4 May 2020].
6. Arons MM, Hatfield KM, Reddy SC, et al. Presymptomatic SARSCoV-2 Infections and Transmission in a Skilled Nursing Facility. New Engl J Med 24 April 2020. https://doi.org/10.1056/ NEJMoa2008457. [Epub ahead of print].
7. Willan J, King AJ, Hayes S, Collins, GP, Peniket A. Care of haematology patients in a COVID‐19 epidemic. Br. J. Haematol, 15 March 2020. https://doi.org/10.1111/bjh.16620. [Epub ahead of print].
8. Koo JR, Cook AR, Park M, Sun Y, Sun H, Lim JT, et al. Interventions to mitigate early spread of COVID-19 in Singapore: a modelling study. Lancet Infect Dis 2020;23 March 2020. https://doi.org/10. 1016/S1473-3099(20)30162-6.
9. Asadi S, Bouvier N, Wexler AS, Ristenpart WD. The coronavirus pandemic and aerosols: Does COVID-19 transmit via expiratory particles?. Aerosol Science and Technology 2020;54:03 Apr 2020. https://doi.org/10.1080/02786826.2020.1749229. [Epub ahead of print].
10. Anfinrud P, Stadnytskyi V, Bax CE. Visualizing Speech- Generated Oral Fluid Droplets with Laser Light Scattering. NEJM, 15 April 2020. https://doi.org/10.1056/NEJMc2007800 [Epub ahead of print].
11. Van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, Holbrook MG, Gamble A, Williamson BN, et al. Aerosol and Surface Stability of SARSCoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. N Engl J Med 2020;382: 1564–67. https://doi.org/10.1056/NEJMc2004973 [Epub ahead of print].
12. World Health Organization. Rational use of personal protective equipment for coronavirus disease (COVID-19): interim guidance, 27 February 2020. Available from: https://apps.who.int/iris/ bitstream/handle/10665/331215/WHO-2019-nCov-IPCPPE_use2020.1-eng.pdf. [Accessed 4 May 2020].